Kwas hialuronowy - działanie, przeciwwskazania, zastosowanie

O kwasie hialuronowym słyszał zapewne każdy, kto poszukiwał kremu do twarzy dla cery dojrzałej. Powszechnie kwas nazywany jest eliksirem młodości, a jego właściwości docenił przemysł kosmetyczny. Kwas hialuronowy jednak to nie tylko szerokie spektrum możliwości poprawy urody - to również wiele możliwości dla medycy. Reumatoidalne zapalenie stawów, choroby wątroby i oczu - to tylko niektóre ze schorzeń, w przypadku których kwas hialuronowy może się okazać szczególnie przydatny.

Kwas hialuronowy - co to jest i jak się go pozyskuje

Kwas hialuronowy to kolejna z substancji występujących naturalnie w organizmie człowieka. W organizmie objawia się w postaci soli sodowej (hialuronianu sodu). Największa jego koncentracja występuje w skórze, w ciele szklistym oka i w mazi stawowej. Kwas hialuronowy to także składnik płynów ustrojowych i tkanki łącznej, a także stanowi on budulec ścian naczyń krwionośnych.

Jego podstawowa funkcja to wiązanie wody. Chociaż organizm produkuje go cały czas i na bieżąco uzupełnia braki wynikające z codziennego rozpadu kwasu hialuronowego, w pewnym wieku produkcja tej substancji spada i systematycznie zmniejsza się wraz z kolejnymi upływającymi latami.

To z kolei prowadzi do degeneracji tkanek, w których kwas się znajduje, co daje się dostrzec również w wyglądzie zewnętrznym i skórze, która traci swój młodzieńczy wygląd. Z tego powodu coraz częściej kwas hialuronowy dostarczany jest do organizmu z zewnątrz.

Dawniej jedynym  źródłem kwasu hialuronowego były tkanki zwierzęce ze szczególnym uwzględnieniem skóry rekina, gałek ocznych bydła i grzebieni kogutów. Dzięki zastosowaniu specjalnych procesów było możliwe wyizolowanie z odzwierzęcego materiału czystego kwasu. Jednak tak otrzymywany kwas był nierzadko przyczyną reakcji alergicznych, dlatego aktualnie za główne źródło kwasu uważa się szczepy bakterii z rodzaju Streptococcus equi. 

Aby pozyskać z nich kwas hialuronowy, korzysta się ze zjawiska fermentacji mikrobiologicznej.

Kwas hialuronowy - działanie w organizmie

Kwas hialuronowy wraz z kolagenem stanowi główny składnik ludzkiej skóry. Aż połowa kwasu w organizmie jest zlokalizowana właśnie w skórze właściwej oraz w przestrzeni międzykomórkowej. To on odpowiada za właściwy poziom nawilżenia skóry i chroni włókna kolagenowe przed degeneracją. Dzięki temu skóra zachowuje sprężystość i nie ma skłonności do powstawania zmarszczek.

W ciałku szklistym oka kwas hialuronowy pełni równie istotną funkcję, ponieważ to on odpowiada za odpowiednią strukturę i zarazem za pełnienie funkcji przez ciałko. Zapewnia także lepkosprężystość oka i współtworzy film łzowy.

Bardzo duża zawartość kwasu hialuronowego występuje także w płynie stawowym. To on odpowiada za sprężystość chrząstki stawowej oraz warunkuje lepko-sprężyste właściwości płynu stawowe, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania stawów. Tym samym kwas jest odpowiedzialny za prawidłowy ruch stawu. Zwyrodnienie stawów jest oznaką, że stężenie hialuronianu się zmniejsza.

Kwas hialuronowy - zastosowanie

Szczególnie popularny kwas hialuronowy jest w przemyśle kosmetycznym. Jest wręcz nieodzownym składnikiem kremów odmładzających, jednak równie często, jeśli nie częściej wykorzystywany jest w gabinetach medycyny estetycznej.

Zabiegi przeciwstarzeniowe wypełniania zmarszczek zazwyczaj opierają się na wstrzykiwaniu w głąb naskórka preparatu zawierającego kwas hialuronowy. Dzięki nim zmarszczki zostają wypełnione, a skóra odzyskuje sprężystość. Nie są to zabiegi szczególnie trwałe, ponieważ kwas hialuronowy naturalnie rozkłada się w organizmie.

Efekt zabiegu datuje się na od 6 do 12 miesięcy w zależności od zastosowanego preparatu przez co zastosowanie kwasu hialuronowego w medycynie estetycznej wymaga regularnego powtarzania zabiegów.

Mniej znanym zastosowaniem kwasu hialuronowego jest wykorzystywanie go w celu wspomagania gojenia się ran, wrzodów skóry i oparzeń.

Okulistyka to kolejna dziedzina, w której kwas hialuronowy został wyjątkowo doceniony. To na jego bazie powstają płyny do soczewek kontaktowych i krople do oczu. Wszystko to natomiast dzięki wyjątkowej właściwości do wiązania wody przez kwas.

Płyny na jego bazie łagodzą podrażnienia oka wynikające z noszenia soczewek oraz z zespołu suchego oka. Co więcej, kwas hialuronowy wiąże szkodliwe substancje i wpływa pozytywnie na strukturę filmu łzowego.

Kwas hialuronowy jest bardzo cennym lekiem w chorobie zwyrodnieniowej stawów oraz innych chorobach kości czy stawów. W takich sytuacjach stosuje się zastrzyki z kwasem, które mają uzupełnić ewentualne braki substancji.

Nieco zaskakującym zastosowaniem kwasu hialuronowego może być wykorzystywanie go w ginekologii, a jednak wspomaga on zwalczanie stanów zapalnych i przyspiesza gojenie się pooperacyjnych ran na szyjce macicy, pochwie i sromie.

Zastosowanie kwasu hialuronowego ma miejsce w wielu dziedzinach medycyny i kosmetologii. Szerokie zastosowanie kwasu hialuronowego spowodowały, że suplementacja kwasem hialuronowym stała się niezwykle popularna.

Kwas hialuronowy - przeciwwskazania

Samo przyjmowanie kwasu hialuronowego zazwyczaj odbywa się w formie zabiegów polegających na wstrzykiwaniu go w ciało. Zabiegów tych nie można jednak przeprowadzać w poniższych sytuacjach:

• ciąży i karmienia piersią,
• choroby nowotworowej,
• zaburzeń pracy tarczycy,
• alergii na składniki preparatów,
• problemów z krzepliwością krwi,
• opryszczki i stanów zapalnych skóry.

Tabletek natomiast nie powinny stosować kobiety w ciąży i karmiące, a także osoby z chorobami autoimmunologicznymi oraz infekcjami.