Palma sabałowa - działanie, przeciwwskazania, zastosowanie

Palma sabałowa to roślina, której właściwości docenią przede wszystkim mężczyźni borykający się z problemami z prostatą. Nieustanne parcie na pęcherz to główny powód sięgnięcia po suplementy zawierające wyciągi z tej rośliny. Jednakże problemy z oddawaniem moczu to nie jedyne dolegliwości, z jakimi upora się palma sabałowa. Również łysienie związane głównie z wiekiem może zostać zatrzymane dzięki tej roślinie. Na tym nie koniec właściwości i korzyści wynikających z suplementacji tej mimo wszystko wszystko mało znanej w Polsce rośliny.

Palna sabałowa - co to jest?

Palma sabałowa, palma sabalowa, czy inaczej bocznia piłkowana lub Serenoa repens, to roślina występująca w Stanach Zjednoczonych, Ameryce Środkowej, Północnej i Południowej, a także w Zachodnich Indiach. W Stanach można natknąć się na nią przede wszystkim na bagnistych terenach Florydy, Północnej Karoliny, Teksasu i Alabamy. Do celów medycznych wykorzystuje się fioletowo-czarne owoce rosnące w klastrach. To właśnie one, częściowo wysuszone, są podstawą ekstraktów.

Palma sabałowa to przede wszystkim źródło fitosteroli, kwasów tłuszczowych, polisacharydów, lektyny i oleju tłustego.

Sama palma sabałowa do celów medycznych wykorzystywana jest od początku XIX wieku. Pierwsze znane zapiski odnotowały przyjmowanie jej przez Indian, którzy zamieszkiwali rejon Florydy. To właśnie oni stosowali roślinę jako remedium na przerost gruczołu krokowego, obrzęk i zanik jąder, a także jako sposób na zaburzenia erekcji. Na rynek palma sabałowa została oficjalnie wprowadzona w roku 1926, jednak ćwierć wieku później została wycofana z powodu niepotwierdzonych właściwości leczniczych. Ostatecznie do badań nad palmą sabałową powrócono w latach 80. XX wieku.

Palma sabałowa - działanie i zastosowanie

Wpływ palmy sabałowej na prostatę został już potwierdzony, jednak nadal nie istnieje ostateczne potwierdzenie mechanizmu, w jaki działa ta roślina. Uznaje się, że wyciąg z jej owoców zmniejsza aktywność 5-α-reduktazy, czyli enzymu, który przekształca testosteron w 5-alfadihydrotestosteron (DHT). To z kolei hormon, który wiąże się z receptorami w jądrze komórek gruczołu krokowego, co prowadzi do zwiększenia ich wzrostu i podziału komórek. Ten sam hormon jest przyczyną złego samopoczucia mężczyzn w dojrzałym wieku. Jego wpływ na gruczoł prostaty prowadzi w konsekwencji do napierania na pęcherz i zaciskania cewki moczowej. Skutkuje to częstszym i zarazem trudniejszym oddawaniem moczu, nieustannym parciem na pęcherz i bólami podbrzusza. Niekontrolowany przerost może w konsekwencji doprowadzić do całkowitego zablokowania cewki moczowej.

Palma sabałowa jest bogata we frankcje lipidowo-sterolowe. W jej skład wchodzą triglicerydy i fitosterole, które podejrzewane są o działanie na przerost prostaty. Fitosterole również ograniczają wchłanianie cholesterolu w przewodzie pokarmowym. Z cholesterolu natomiast wytwarzany jest testosteron przetwarzany następnie w DHT. Wszystko to prowadzi natomiast do błędnego koła.

Palma sabałowa nie jest wyłącznie rośliną dla mężczyzn. Kobiety również mogą skorzystać z jej właściwości. DHT jest bowiem jedną z przyczyn łysienia androgennego. W gruczołach łojowych także znajduje się 5-alfa-reduktazam, czyli enzym przemieniający testosteron w DHT, natomiast jego wysoki poziom odpowiada za wypadanie włosów. Hormon ten bowiem prowadzi do miniaturyzacji mieszków włosowych, co ma bezpośredni wpływ na skrócenie czasu życia włosa i jego złej produkcji. Wprawdzie ten rodzaj łysienie dotyka głównie mężczyzn i przejawia się w utracie włosów na czubku głowy oraz u nasady czoła, jednak może również dotykać kobiet, szczególnie w zaburzeniach gospodarki hormonalnej i spadku hormonów kobiecych po ciąży lub w czasie menopauzy.

Dzięki palmie sabałowej zahamowana zostaje aktywność 5-alfa-reduktazy, a tym samym zostaje zniwelowany wpływ DHT na organizm. Z tego powodu roślina ta występuje często w lekach lub suplementach diety na łysienie, a także staje się składnikiem kosmetyków do pielęgnacji włosów: szamponów, masek i odżywek.

Palma sabałowa do wcierania

Palma sabałowa do wcierania, czyli ekstrakt z palmy sandałowej, to produkt, który możemy stosować zarówno na włosy i skórę głowy, jak i skórę twarzy czy całego ciała. W substancji tej znajdziemy między innymi cenne fitosterole, węglowodany, flawonoidy oraz związki tłuszczowe (oleje) i kwasy - między innymi kaprynowy i kaprylowy. Palma sandałowa to także źródło karotenoidów, garbników, aminokwasów i lipidów. Ze względu na zawartość cukrów i polisacharydów o dużej masie cząsteczkowej, wyciąg z tej rośliny ma zdolność absorpcji i zatrzymywania wody w skórze. Ponieważ polisacharydy pozostają na powierzchni warstwy rogowej naskórka, działają nawilżająco oraz tworzą okluzję, dzięki której właściwości biochemiczne skóry ulegają znaczącej poprawie. Warto jednak zaznaczyć, że palma sabałowa do wcierania działa zewnętrzne wyłącznie wtedy, kiedy nośnikiem jej ekstraktu jest alkohol etylowy. Przy regularnym aplikowaniu tej substancji na skórę możemy liczyć na redukcję łojotoku i trądziku, nawilżenie, zwiększenie elastyczności, poprawę funkcji ochronnych, a także działanie antyalergiczne i przeciwzapalne. Znacznie częściej ekstrakt z palmy sabałowej stosuje się jednak na włosy i skalp podczas leczenia łysienia androgenowego. Substancje zawarte w wyciągu są bowiem zdolne do dezaktywacji enzymu odpowiedzialnego za przekształcenie testosteronu w jego uwodnioną formę, która uszkadza mieszki włosowe i powoduje ich wypadanie. W takim celu możliwe jest stosowanie zarówno wcierek, jak i szamponów oraz odżywek z dodatkiem palmy sabałowej. 

Palma sabałowa - przeciwwskazania i skutki uboczne

Chociaż palma sabałowa występuje jako składnik kosmetyków do pielęgnacji włosów, przyjmowana jest również doustnie. Jednakże nie wszyscy mogą podjąć się kuracji nią. Do najważniejszych przeciwwskazań stosowania palmy sabałowej należą ciąża, karmienie piersią, przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych. Również osoby z zaplanowanymi zabiegami chirurgicznymi nie powinny stosować palmy sabałowej na dwa tygodnie przed planowanym zabiegiem czy operacją.

Doustne przyjmowanie palmy sabałowej może wiązać się z działaniami niepożądanymi. Do najbardziej powszechnych należą: zawroty głowy, nudności i wymioty, ból głowy, biegunka, obfite miesiączki, zmniejszenie krzepliwości krwi, powstawanie siniaków i krwawienia z jamy ustnej. Odpowiednio stosowana palma sabałowa może jednak przynieść wiele korzyści dla zdrowia. Nie bez powodu jest obowiązkowym składnikiem jedynych ziołowych suplementów wspierających kurację przerostu gruczołu prostaty. Może złagodzić szczególnie uciążliwe dolegliwości mężczyzny.