Bor - na co jest potrzebny, występowanie, właściwości

O borze nie mówi się równie często, co na przykład o magnezie czy żelazie. Jego sława jest znacznie mniejsza niż ma to miejsce w przypadku innych pierwiastków, tymczasem chociaż występuje w ilościach śladowych, ma ogromne znaczenie dla prawidłowej pracy całego organizmu. Znaleźć go można w wielu roślinach, jednak czy to wystarcza, by utrzymać jego zalecany poziom?

Bor - co to jest?

Bor jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu, w tym przede wszystkim do utrzymania gospodarki wapniowej. Mikroelement ten nie jest uważany za równie istotny co osławione żelazo i magnez, jednak istnieją silne przesłanki o wpływie boru na np. stężenie witaminy D2 czy odpowiadanie za poziom miedzi, wapnia i magnezu w organizmie. Już to sprawia, że jest niezbędny do utrzymania dobrej kondycji organizmu i zachowania poprawności zachodzących w nim procesów. Organizm nie wymaga dużych ilości boru, a jednak jego niedobory mogą być bardzo brzemienne w skutkach. Mowa o chorobach zwyrodnieniowych, a na raku prostaty skończywszy.

Właściwości oraz działanie boru

Bor dla funkcjonowania organizmu jest bardzo ważnym pierwiastkiem. Przede wszystkim pełni istotną rolę w wielu procesach życiowych, jakie zachodzą w ludzkim ciele. Pierwiastek ten ma bardzo duży wpływ na poprawę pamięci i funkcji intelektualnych. Sama jego obecność w codziennej diecie gwarantuje lepszą koncentrację i szybkość reakcji, a dodatkowo poprawia koordynację ruchową. Bor wpływa również na metabolizm minerałów i witamin. Chroni przed nadmiernym gromadzeniem się fluoru i pomaga w jego usuwaniu, ułatwia wchłanianie witaminy D i odpowiada za utrzymanie odpowiedniego poziomu wapnia w organizmie. To ostatnie sprawia, że bor traktowany jest jako część profilaktyki leczenia osteoporozy, a także złamań kości. Pierwiastek ten w naturalny sposób zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu szkieletowego, łagodzi stany zapalne kości i stawów, a także wzmacnia i buduje mięśnie.

Pierwiastek ten wykazuje silne właściwości przeciwwirusowe, grzybobójcze i antybakteryjne, dzięki czemu wzmacnia system odpornościowy i przyspiesza gojenie się ran.

Mniej znane właściwości boru wiążą się z jego wpływem na hormony: stymulację produkcji testosteronu i normalizację poziomu estrogenu, a zatem męskich i żeńskich hormonów płciowych. Może być tym samym uważamy za naturalny afrodyzjak dla kobiet i mężczyzn.

Występowanie boru

Bor występuje w wielu roślinach, o ile nie są one przetworzone. Stosunkowo duże jego ilości występują w bakaliach, w tym daktylach. Równie bogate w bor są warzywa strączkowe (różne rodzaje fasoli), warzywa liściaste, owoce (winogrona, modele, gruszki, jabłka, brzoskwinie). Bardzo dobrym źródłem boru są również jajka. Warto przy tym nadmienić, że nawozy mineralne obfitują w bor w formie boraksu, czyli soli sodowej słabego kwasu borowego). Dzięki temu bor przenika do uprawianych roślin. Mogłoby się zatem wydawać, że codzienna dieta jest w stanie dostarczyć organizmowi wymaganych ilości boru. Zazwyczaj tak właśnie jest.

Jak dawkować bor?

Uważa się, że bezpieczna dawka boru dla osób dorosłych wynosi 20 mg i 15 mg i kobiet w ciąży i karmiących (przy czym zalecane są mniejsze dawki, jeśli nie istnieje realna potrzeba zwiększenia jego poziomu). W przypadku dzieci natomiast dawka ta wynosi od 0,5 do 3,5 mg dziennie. Jest to dawka dostarczana wraz z codziennym pożywieniem, dlatego nie zaleca się suplementowania boru u dzieci. Istnieją również opinie, że dzienne zapotrzebowanie na bor osób dorosłych wynosi zaledwie 9 mg na dobę, jednak warto wiedzieć, że np. tradycyjna kuchnia francuska zapewnia aż 36 mg boru na dobę. W rzeczywistości przedawkowanie tego pierwiastka jest możliwe w sytuacji przyjmowania dziennie powyżej 100 mg boru na dobę, bo jest on szybko wydalany z organizmu.

Przeciwwskazania

Bor uważany jest za bezpieczny pierwiastek, jednak istnieją dwie sytuacje, w których jego stosowanie może wiązać się z ryzykiem. Przede wszystkim w przypadku nowotworu może zachowywać się jak estrogen. Ma to znaczenie, gdy pacjent choruje na któryś z nowotworów kobiecych jak np. piersi, macicy, narządów rozrodczych, a także w sytuacji chorowania na endometriozę. W takich sytuacjach najlepiej zrezygnować z suplementacji borem. Przy problemach z nerkami natomiast może pojawić się problem z filtrowaniem związków boru. Jest to również nadmierne obciążanie nerek. Zewnętrznej suplementacji nie zaleca się również kobietom w ciąży czy karmiących piersią, bowiem uważa się, że codzienna zbilansowana dieta dostarcza w pełni wystarczających ilości boru.