Olejek z oregano i jego właściwości – lek czy tylko przyprawa?

Oregano, w języku polskim zwane również lebiodką, to popularna przyprawa, używana w kuchni przez każdego z nas. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z właściwości tego zioła, a w szczególności zastosowania olejku z oregano, którego pozytywny wpływ na organizm został udowodniony w badaniach naukowych. Jak stosować olejek z oregano i dlaczego? Czemu zawdzięcza on swoje dobroczynne działanie? 

Olejek z oregano - co to? 

Oregano jest rośliną, która naturalnie posiada w swoich liściach prozdrowotny olej. Olejek z oregano zawiera, tak jak większość olejków z ziół typu tymianek czy rozmaryn, dużą ilość fenoli. Zwykle ziele lebiodki zawiera do 3% olejku. Zawartość fenoli w oleju z oregano może sięgać nawet 60%, a najpopularniejsze z nich to karwakrol i tymol. Oprócz tego, w olejku można znaleźć takie substancje jak; 

• p-cymen, 
• octan tymolu, 
• sekswiterpeny, 
• katechinę, 
• kwasy fenolowe (wanilinowy, kawowy, p-hydrobenzoesowy, ferulowy, rozmarynowy), 
• flawonoidy (apigenina, luteolina, kemferol, kwercetyna) 
• witaminy z grupy B, C, K, 
• magnez, cynk 

Zawarte w olejku flawonoidy to substancje o działaniu antyoksydacyjnym, czyli przeciwstarzeniowym, wzmacniają także ściany drobnych naczyń krwionośnych, zwiększając ich odporność na uszkodzenia. Flawonoidy wspomagają także ochronne funkcje skóry, chroniąc przed skutkami nadmiernego promieniowania UV. 

Karwakrol - sekret właściwości oregano 

Karwakrol i tymol są izomerami, a jednocześnie najważniejszymi składnikami olejku z oregano, zapewniając większość z prozdrowotnych właściwości tego oleju. Oznacza to, że pod względem składu pierwiastkowego karwakrol i tymol są identyczne, a różnią się jedynie wzorem strukturalnym. 

Chemiczna nazwa karwakrolu to 2-izopropylo-2-metylofenol. W stanie stałym tworzy niewielkie, białe kryształy. Jedną z jego właściwości chemicznych jest nierozpuszczalność w wodzie, za to bardzo dobrze rozpuszcza się w substancjach organicznych, takich jak aceton. 

Jednymi z najważniejszych prozdrowotnych właściwości karwakrolu i jego pochodnych są właściwości przeciwdrobnoustrojowe, przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne oraz przeciwwirusowe. Udowodniono na przykład skuteczność stosowania olejków eterycznych zawierających karwakrol w zwalczaniu wirusa opryszczki HPV. 

Dodatkowo, karwakrol wykazuje silne działanie przeciwutleniające (podobnie do flawonoidów), dzięki czemu pomaga w walce z nadmierną produkcją wolnych rodników, które stanowią potencjalne zagrożenie ze względu na dużą reaktywność np. z DNA. 

W badaniach prowadzonych na modelach zwierzęcych udowodniono także działanie antynowotworowe karwakrolu, w stosunku do nowotworów płuc, szyjki macicy czy wątroby. 

Właściwości karwakrolu 

Do najistotniejszych właściwości karwakrolu należą; 

• Działanie moczopędne, 
• Działanie przeciwskurczowe, 
• Działanie przeciwbólowe, 
• Działanie żółciopędne 

Olejki eteryczne zawierające karwakrol mogą być także stosowane miejscowo, działając wtedy rozgrzewająco i odkażająco. 

Zastosowanie olejku z oregano 

Olejek z oregano szczególnie dobrze sprawdzi się w przypadku zwalczaniu infekcji grzybiczych czy bakteryjnych, ze względu na właściwości antybakteryjne. Substancje zawarte w oregano unieszkodliwiają bakterie niszcząc ich ściany i błony komórkowe - zabijając bakterię na poziomie molekularnym. Olejek z oregano można wykorzystać wspomagająco w leczeniu dysbiozy bakteryjnej, czyli zaburzenia równowagi flory bakteryjnej w jelitach. Do objawów dysbiozy bakteryjnej należą wzdęcia brzucha, może ona także wystąpić w zespole jelita wrażliwego. Ważną informacją jest także fakt, że nie wykazano negatywnego skutku olejku na populację dobrych bakterii w organizmie. 

Stosowanie olejku z oregano pozytywnie wpływa także na wydzielanie śliny, soku żołądkowego bądź żółci, przyczyniając się do poprawienia trawienia oraz kondycji układu pokarmowego. Olejek z oregano można zastosować także podczas niestrawności, biegunki czy zapalenia żołądka. 

Dodatkowo, olejki eteryczne zawarte w olejku z oregano mają działanie rozkurczowe, dzięki czemu mogą przynosić ulgę kobietom podczas bólów miesiączkowych. Oregano jest także w stanie wspomagać wydzielanie śluzu przez błony śluzowe górnych dróg oddechowych, dzięki czemu sprawdzi się jako uzupełnienie farmakoterapii przy infekcjach zatok i płuc. 

Badania potwierdzają szeroką skuteczność olejku z oregano w terapii przeciwko grzybicy. 

Jak stosować olejek z oregano? 

Olejek z oregano można stosować w różnych formach, w zależności od potrzeb. Jeśli borykamy się z infekcją dróg oddechowych, możemy dodać kilka kropel olejku do inhalacji. W przypadku wykorzystania spożywczego, na problemy z układem pokarmowym, można go przyjmować w formie kapsułek bądź płynnej, podawanej doustnie. 

Ważne jest to, aby nie stosować dłuższej niż 7 dni terapii olejkiem z oregano. Po tym czasie należy zrobić krótką, kilkudniową przerwę, a dopiero potem dalej suplementować. 

Dawkowanie olejku z oregano 

Nie istnieje ściśle ustalona dawka olejku z oregano podczas jego suplementacji. Przyjmuje się, że w przypadku inhalacji powinno się dodać 20-30 kropel olejku do inhalatora. Jeśli chcemy go przyjąć doustnie, możemy dodać kilka kropel na łyżkę oleju. Jeśli chodzi o tabletki, zwykle przyjmuje się je 2 razy dziennie po 1 tabletce. 

Przeciwskazania do stosowania olejku z oregano 

Olejek z oregano może powodować reakcję alergiczną, podrażnienia układu trawiennego, czy problemy jelitowe. Wszelkie problemy związane z układem pokarmowym mogą być przeciwskazaniem do stosowania olejku z oregano. Przed rozpoczęciem suplementacji zawsze należy skonsultować sytuację z lekarzem. 

Czy olejek z oregano można podawać dzieciom? 

Preparaty zawierające olejek z oregano jak najbardziej można dawać dzieciom, pamiętajmy jednak, aby zawsze go rozcieńczać. Zwykle sugerowana jedna porcja olejku dla dzieci to jedna kropelka. 

Czy olejek z oregano można stosować w ciąży? 

Spożywanie zbyt dużej ilości oregano może spowodować obniżenie zdolności organizmu do przyswajania żelaza, co jest szczególnie niepolecane w przypadku kobiet ciężarnych. Sam olejek z oregano powinien być stosowany w czasie ciąży tylko i wyłącznie za konsultacją lekarza. Ogólnie, kobiety w ciąży powinny unikać suplementacji

Olejek z oregano - cena 

Cena olejku z oregano zwykle waha się w granicach 20-40 zł za 10 ml. Należy wystrzegać się jednak najtańszych opcji dostępnych na rynku, gdyż często nie są to 100-procentowe oleje z oregano; często są to mieszanki olejków eterycznych.

Kędzia A., Ocena wrażliwości bakterii beztlenowych na olejek tymiankowy, \"Borgis - Postępy Fitoterapii”, 2006/3, s. 131-135

Nowak A., Hamujące działanie olejków eterycznych na wirusa HSV-1 i HSV-2, \"Borgis - Postępy Fitoterapii”, 2011/4, s. 243-247

Mścisz A., Czosnkowska E., \"Oregano - fascynująca przyprawa, ale czy tylko? Możliwe zastosowania, substancje aktywne, właściwości terapeutyczne\", \"Borgis - Postępy Fitoterapii”, 2008/4, s. 233-239

Antoniak K., Bylka W., \"Aktywność biologiczna wybranych składników olejków eterycznych\", Cz. 1, \"Borgis - Postępy Fitoterapii”, 2020/1, s. 35-41